BELGRAD ŞEHRİ

Belgrad, Sava ve Tuna Nehirlerinin birleştiği bölgede kurulmuştur. Gezip görmeye değer yerleri şöyle sıralanabilmektedir; Kalemeydan (Belgrad Kalesi), Parlamento Binası, Belediye Sarayı, Tito Müzesi, Terazije Meydanı, Knez Mihaylova Caddesi (Trafiğe kapalı alış-veriş caddesi), Milli Tiyatro, Milli Müze, Trg Republike (Cumhuriyet Meydanı), Bayraklı Camii, Damat Ali Paşa Türbesi, Şeyh Mustafa Türbesi, St. Sava Kilisesi, Taşmeydan Parkı ve St. Marko Kilisesi, Topcider ve Koşunyak Parkları, Ada Ciganliya

Osmanlı Döneminde Belgrad’daki 250 cami, 9 medrese, 10 mektep, 17 tekye, 3 imaret, 14 han, 11 hamam, 3 saat kulesi, 38 sebil ve 10 türbeden günümüze 1 camii,, 2 türbe, 1 çeşme ve 1 konak kalmıştır (Osmanlı dönemi eserleri hakkındaki bilgiler “Avrupa’da Osmanlı Mimari Eserleri”, Dr.Ekrem Hakkı Ayverdi kaynaklıdır).

Kale içerisinde yer alan taş bir yazmada “Sırp Knezinin (Kral) Belgrad kalesinin teslimine teşekkür için İstanbul’a gelmesi” başlığı altında “1279 (1862)’de Duvel-i Muazzama’ya müracaatları sonunda sefaretlerin tavassutiyle Sırplar Mütercim Rüştü Paşa ile görüşüyorlar, 8 Şevval 1283’de Meclis-i Vükela mazbatası üzerine, Şevval 84 irade alınıp kale teslim olunuyor. Sırp Beyi muhafız paşaya 40.000 lira, askere birer maaş bedel-i teslim olarak ödüyor” ibaresi yeralmaktadır.

BAYRAKLI CAMİİ (Hüseyin Kethüda Camii):

Bayraklı Camii Belgrad’da bulunan 250 camiden günümüzdeayakta kalan tek camidir. Belgrad Tapu Defterine 1212 (1797-1798) senesinde dercedilmiştir. Asıl inşa tarihi bilinmemektedir. Camiyi Kanuni’nin şehri muhasara ederken yaptırdığı yolunda bir kanaat olduğu gibi, başka bir rivayete göre de, Viyana kuşatmasından sonra, Avusturya işgalinin ardındanII. Sultan Süleyman zamanında 1690’da inşa olunduğudur. Adının Bayraklı Camii olmasının sebebi, geçmişte Belgrad’da bulunan diğer camilerle aynı anda ibadete başlanmasını sağlamak için bayrağın minarede sinyal olarak kullanılmasından kaynaklanmaktadır. Cami 10.20 x 10.20 ebadında ve tek minarelidir. Duvar 1.30 m’dir. 1718-1739 yılları arasında Katolik Kilisesine dönüştürülmüş olan Bayraklı Camii 1941 ve 1944 yıllarında Almanların havadan taarruzları esnasında büyük zarar görmüştür. Belgrad’da ayakta kalan tek camidir.

DAMAT ALİ PAŞA TÜRBESİ:

1716 yılında Petrovaradin’de şehit edilen Damad Ali Paşa’nın türbesi Belgrad İç Kalesi’nde (Kalemeydan) yeralmaktadır. Türbe’de 1708’de vezir, 1709’da Paşa, 1713-1716 yılları arasındaSadrazam olan 1668 İznik doğumlu Damat Ali Paşa’nın naaşının yanısıra Tepedelenli Selim Paşa ve Çeşmeli Hasan Paşa’nın naaşları bulunmaktadır.

Damat Ali Paşa 1715 yılında Peleponnes Yarım Adası’nda birçok yeri Venedikli’lerden alarak “Mora Fatihi” ünvanına nail olmuştur. 1716 yılında, Avusturya ile yapılan Petrovaradin Muharebesinde ağır yaralanarak Belgrad’a yetiştirilmeye çalışıldıysa da, yolda şehit düşmüştür. Türbe 1741 yılında Defterdar Kapıcıbaşı Mustafa Paşa tafından inşa ettirilmiş olup, türbe kesme taştan ve altıgen planlı yapılmış. Dört pencere, bir kapı ve bir mihrab hücresi vardır. I.Dünya Savaşı’nda kubbesi bombalanan türbe Avusturya’lılar tarafından onarılmıştır.

Kapı üstünde Slavca TÜRBE kelimesi ve ardından eski Türkçe olarak:

“1716 sene-i miladiyesinde Petervaradin Muharebesinde şehiden vefat eden Mora 2. fatihi Damad Ali Paşa’nın ve türbesinde medfun Tepedelenli Selim ve Hasan Paşaların ruhuna fatiha 1938” ibaresi kayıtlıdır.

Damat Ali Paşa Türbesi, 2003 yılı Eylül ayında Büyükelçiliğimiz ve Belgrad’daki bazı işadamlarımızın katkılarıyla restore edilmiştir.

ŞEYH MUSTAFA TÜRBESİ :

Şeyh Mustafa Türbesi Belgrad kalesinin aşağı tarafında yeralmaktadır. Türbede yatan Şeyh Mustafa, bitişiğinde yer alan Sadi Tarikatı Tekkesi’nin şeyhi idi. Bugün türbe üzerinde yeralmayan bir inşa kitabesi yapıda bulunmaktaydı. İnşa kitabesinin transkripsiyonundan Türbenin Kaymakam Hüsnü Efendi tarafından 1783-1784 yıllarında yaptırıldığı anlaşılmaktadır.

Şeyh Mustafa Türbesi de Damat Ali Paşa Türbesi gibi altıgen planlıdır. Kesme taştan inşa edilmiştir. İçten kubbe ile örtülü yapının, dıştan kubbe kasnağı yüksek ve geniş tutulmuştur. Kasnak sağır kesme taştandır. Yapı’da dört pencere, bir kapı ve bir mihrabiye yer almaktadır. İçinde geç tarihli bir sanduka ile orjinal başlıklı mezar taşı bulunmaktadır.

TİKA tarafından restore ettirilen Türbenin açılışı, 4-6 Ekim 2013 tarihlerinde Başbakan Yardımcısı olarak Sırbistan’ı ziyaret eden, Adalet Bakanımız Sayın Bekir Bozdağ tarafından yapılmıştır.

KNEZ MİHAYLOVA CADDESİ

Şehrin görülmeye değer tarihi ve turistik yerleri, genel olarak eski şehirde konumlanmıştır. İsmini, Prens Knez Mihaylo Obrenoviç’ten alan Knez Mihaylova Caddesi, şehrin en gözde yerlerindendir. Araç trafiğine kapalı olan cadde, şehrin turistik merkezi ve bir nevi buluşma noktasıdır.

Knez Mihaylova Caddesi, Orta Avrupa mimarisi izleri taşıyan gösterişli binaları, mağazaları ve günün her saati dolu kafeleriyle dikkat çekmektedir.

BELGRAD KALESİ (KALEMEYDAN)

Knez Mihaylova Caddesi’nin bitiminde başlayan Belgrad Kalesi (Kalemeydan), Knez Mihaylova Caddesi ile birlikte Belgradlıların ve turistlerin en fazla ilgi gösterdiği yerlerdendir. Bugün şehrin sembolü sayılan Kalemeydan, tarihi öneminin yanı sıra eşsiz manzarası, parkı ve doğasıyla Sırbistan ve Belgrad’ın kalbidir.

M.S. 85 yılında Roma döneminde inşa edilen kale, geçtiğimiz iki bin yıl boyunca birçok kez el değiştirmiştir. Roma dönemine ait kalıntılar halen mevcuttur. Belgrad Kalesi’nin, İstanbul, Zindan, Leopald ve Saat Kapısı olmak üzere 4 kapısı vardır. Kale’nin son sahipleri Avusturyalılar ve Osmanlılar olmuştur. Kale içinde yer alan Damat Ali Paşa Türbesi, Osmanlı Dönemi’ni yansıtan en önemli tarihi yapıdır.